28 maja 1565 roku w wieku 50. lat w Łukiszkach zmarł Mikołaj Radziwiłł „Czarny” herbu „Trąby”, który był m.in. bratem stryjecznym królowej Barbary Radziwiłłówny (a więc szwagrem króla Zygmunta II Augusta), kanclerzem wielkim litewskim i wojewodą willeńskim oraz właścicielem m.in. Szydłowca i Ćmielowa, a także współwyznawcą i patronem pińczowskich oraz rakowskich protestantów. Kumulacja urzędów czyniła z niego oraz jego stryjecznego brata Mikołaja Radziwiłła „Rudego” jednych z najbardziej znaczących dygnitarzy Rzeczypospolitej. Dzięki żonie Elżbiecie Szydłowieckiej stał się posiadaczem wielkiego majątku w Koronie, w tym także w naszym regionie. Stanowczo sprzeciwiał się postanowieniom unii lubelskiej gdyż dążył do wzmacniania pozycji Litwy w stosunku do Korony oraz do wywyższenia swojego rodu. Gdy za działalność opozycyjną został odsunięty od polityki przez Zygmunta II Augusta, zajął się gorliwym wspieraniem polskich protestantów.
